Cụ Nguyễn Thị Liên và cụ Nguyễn Thị Mai được thừa hưởng của ông cha phần đất thổ cư diện tích khoảng 1.000m2, thuộc ấp B, xã T, huyện H nay là Quận H, thành phố Hồ Chí Minh.
Nhiều trường hợp cho thuê nhà, đất trước năm 1975
Trước năm 1960, cụ Liên và cụ Mai cùng xây dựng 05 căn nhà cấp 4 trên phần đất nêu trên để cho thuê. Do gia đình cụ Liên tham gia cách mạng, thường phải trốn nên cụ Liên ủy quyền cho cụ Mai quản lý, cụ Mai cho cụ A, cụ B, cụ C, cụ D, cụ E mỗi người thuê 01 căn.
Khoảng năm 1975 - 1976, cụ Mai bán nhà cho cụ A, cụ B, cụ C, cụ D, cụ E , còn đất các hộ vẫn thuê (có giấy giao kèo).
Năm 1989 - 1990 cụ Liên và cụ Mai khiếu nại đòi nhà đất. Tuy nhiên, UBND huyện H (nay là quận H) đều bác yêu cầu vì cho rằng diện tích đất của cụ Liên và cụ Mai nhà nước đã quản lý theo Quyết định 111/CP ngày 14/4/1977 của Hội đồng chính phủ; công nhận quyền sử dụng đất của 05 hộ cụ A, B, C, D, E theo hiện trạng.
Năm 2002, cụ Liên và cụ Mai đã khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu hủy quyết định giải quyết của UBND quận H. Tòa án hành chính nhận định tranh chấp đòi đất giữa cụ Liên, cụ Mai và các hộ thuê đất là tranh chấp dân sự, phải được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự nên đã hủy quyết định giải quyết của UBND quận H.
Năm 2004, cụ Liên, cụ Mai khởi kiện đòi đất cho thuê đối với hộ cụ A, B, C, D, E.
Tòa án cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm đều chấp nhận yêu cầu của cụ Liên, cụ Mai. Buộc gia đình cụ A, B, C, D, E phải thanh toán giá trị đất trả cho cụ Liên, cụ Mai.
Tuy nhiên, sau đó bị đơn khiếu nại theo thủ tục giám đốc thẩm và Chánh án TAND tối cao đã kháng nghị giám đốc thẩm.
Tại Quyết định giám đốc thẩm, Hội đồng thẩm phán TANDTC nhận định:
Căn cứ chứng cứ và lời khai của các đương sự có căn cứ xác định là cụ Liên, cụ Mai cho các cụ A, B, C, C, E thuê quyền sử dụng đất và vào thời điểm cho thuê, đất thuộc quận H, tỉnh Gia Định. Theo quy định tại mục 6, 7 phần I Quyết định số 111/CP ngày 14/4/1977 của Hội đồng Chính phủ về việc ban hành chính sách quản lý và cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nhà, đất cho thuê ở các đô thị của các tỉnh phía Nam thì Nhà nước trực tiếp quản lý toàn bộ đất cho thuê không phân biệt diện tích nhiều hay ít và nói chung không bồi hoàn trừ trường hợp đặc biệt; người đang thuê đất được phép sử dụng mà không được mua bán, chuyển dịch và phải tuân theo những quy định về quản lý nhà đất ở đô thị.
Do đó, đất cụ A, B, C, D, E thuê của cụ Mai trước năm 1975 không còn thuộc quyền sử dụng của cụ Liên, cụ Mai. Tòa án cấp sơ thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm đều xử buộc cụ A, B, C, D, E thanh toán giá trị quyền sử dụng đất cho cụ Liên, cụ Mai là không đúng, mà cần phải bác yêu cầu khởi kiện thì mới đúng.
Từ nhận định nêu trên, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao nhận thấy kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là có căn cứ; tuy nhiên chỉ cần hủy bản án phúc thẩm, để xét xử phúc thẩm lại mà không cần thiết phải hủy cả bản án sơ thẩm. Vì vậy, quyết định chấp nhận kháng nghị, hủy bản án phúc thẩm để giao về xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.